Οι άνθρωποι της πέτρας

 

Στα πλαίσια του τρίτου Τακτικού Παγκόσμιου Συμβουλίου των Ηπειρωτών του εξωτερικού, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στα Ιωάννινα, στο ξενοδοχείο Grand Serai, από τις 24 έως τις 27 Ιουλίου 2014, θα παρουσιαστεί η φωτογραφική έκθεση “Οι άνθρωποι της πέτρας”. Η έκθεση, που βασίζεται σε φωτογραφίες του André Bakker, ο οποίος έμεινε κάποια χρόνια στο χωριό μας, και σε ανθρωπολογική έρευνα της Κατωσουδενιώτισσας Καλλιόπης Στάρα.

 

Η Καλλιόπη μάς εισάγει στο πνεύμα της έκθεσης με το παρακάτω κείμενο:

"Υπάρχουν δυο θεωρίες ερμηνείας της σχέσης των ανθρώπων και της φύσης της Μεσογείου. Η πρώτη παρουσιάζει τη σημερινή Μεσόγειο σαν ένα χαμένο πλέον παράδεισο, που oι άνθρωποι κι ο πολιτισμός τους σιγά-σιγά κατέστρεψαν. Η δεύτερη μιλά για έναν τόπο χειροποίητο, σμιλευμένο από τις φυσικές δυνάμεις και από τον άνθρωπο, στον οποίο, ως σε δεύτερο δημιουργό, οφείλει τη σημερινή θαυμαστή ποικιλομορφία και μοναδικότητά της η μεσογειακή φύση.

Στη μακρά συμβίωσή τους με το χώρο οι άνθρωποι κατάφεραν να τον ημερέψουν και να τον κάνουν τόπο γεμάτο αποτυπώματα του πολιτισμού τους: οι οικισμοί στα προστατευμένα μέρη, γεφύρια και νερόμυλοι στις ποταμιές, ξωκλήσια κι εικονίσματα στα όρια των οικισμών, γιδόστρατες στα απότομα βράχια, αναβαθμίδες, που τα λείψανά τους φαίνονται ακόμη ως τα λιβάδια της υπαλπικής ζώνης.

Ορεινό μεσογειακό τοπίο και άνθρωποι των βουνών αποδεικνύονται σήμερα ιδιαίτερα τρωτοί και ευάλωτοι. Τα ορεινά χωριά μαραζώνουν από δραματικές αλλαγές στις χρήσεις γης, δημογραφική γήρανση και εγκατάλειψη, που κάποιες φορές φτάνει ως την ερήμωση. Όσο οι ανθρώπινες δραστηριότητες αποχωρούν, μια αδηφάγος μεσογειακή ζούγκλα καταπίνει το πολιτισμικό τοπίο που ο ανθρώπινος μόχθος δημιούργησε. Ταυτόχρονα, ο τοπικός πολιτισμός, και η γνώση για τη φύση και τη διαχείρισή της ως συστατικό του, χάνεται ραγδαία και το ίδιο τραγικά με τον κόσμο που περιγράφει.

Οι άνθρωποι που ζουν γύρω από τη χαράδρα του Βίκου ως δημιουργοί των πολιτισμικών τοπίων του Ζαγορίου είναι οι πρωταγωνιστές της παρούσας έκθεσης. Σε μια σειρά προσωπικών συνομιλιών, τα τελευταία δέκα χρόνια μάς μίλησαν για τη σχέση τους με τον τόπο τους κι αφηγήθηκαν τη ζωή τους, σκιαγραφώντας το δικό τους Ζαγόρι. Το Σεπτέμβρη του 2006 τους επισκεφτήκαμε ξανά μαζί με τον André Bakker, αυτή τη φορά με την ιδέα των πορτραίτων τους στο μυαλό μας. Εκείνοι φιλόξενα μας υποδέχθηκαν και δέχθηκαν να σταθούν μπροστά στο φωτογραφικό φακό. Κι έτσι αυτή η Συλλογή ξεκίνησε.

Σε αυτούς τους ανθρώπους του Ζαγορίου, που συνεχίζουν να ζουν τη ζωή τους στον απόηχο της σύγχρονης τουριστικής ανάπτυξης, αφιερώνουμε αυτή την έκθεση."

.