Εγκαίνια του χώρου της αλληλεγγύης στα Γιάννενα

Το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αλληλέγγυας Οικονομίας, όπου συμμετέχουν τα περισσότερα κινήματα αλληλεγγύης της πόλης, αποκτά στέγη. Το Σάββατο 25/1 και ώρα 12:00, στην πρώην γκαλερί «Αμυμώνη», Τοσίτσα 18, οι φίλοι της αλληλεγγύης θα κάνουν κοπή πίτας και εγκαίνια.

Η λειτουργία χώρου, που να μπορεί να φιλοξενεί συζητήσεις, εκδηλώσεις, δράσεις και συνελεύσεις των ομάδων αλληλεγγύης, αποτελούσε στόχο μας και προφανή ανάγκη από το ξεκίνημα της πορείας μας. Ανάγκη που μεγάλωνε διαρκώς, όσο πλήθαιναν οι αλληλέγγυοι και οι ομάδες.

«Χωρίς Μεσάζοντες», «Εναλλακτικό Δίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Ιωαννίνων», «Μπαξές», «Πολίτες για την ΟΑΣΗ», «Πελίτι», «Ομάδα Καλλιέργειας Γης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων» και «Lake Crafters», συναντηθήκαμε από πέρυσι σε μια χαλαρή δικτύωση, που επιτρέπει τη συστηματικότερη ανταλλαγή πληροφοριών και την αλληλοβοήθεια, με σκοπό το πλάτεμα της αλληλεγγύης στην πόλη των Ιωαννίνων και τη διάδοση των αξιών που μοιραζόμαστε: αυτοοργάνωση και συλλογικότητα, αντίσταση και αξιοπρέπεια, μια εναλλακτική –ηθική- βάση για την κοινωνική και οικονομική οργάνωση. Η κοινή μας στέγη αποτελεί ακόμη ένα σημαντικό βήμα στο ταξίδι αυτό, που ανοίγει νέους ορίζοντες, ελπίδας κι απαντοχής, στη δύσκολη εποχή που ζούμε.

Τα εγκαίνια θα συνοδευτούν από συλλογή σχολικών ειδών, για να μην ξεχνιόμαστε. Συγκεντρώνουμε σχολικές τσάντες, τετράδια, μολύβια, στυλούς και μαρκαδόρους, κι όλα τα υπόλοιπα που κανονικά θα έπρεπε το κράτος να εξασφαλίζει για όλα τα παιδιά!

ΔΕΝ ΤΟ ΒΑΖΟΥΜΕ ΚΑΤΩ!

Μαζί στην κρίση…

Μαζί και στη γιορτή!

Μαζί μπορούμε!

.

Σκηνικό χωρίς πρωταγωνιστές

Το Μεσοχώρι σε γκρίζο, χειμωνιάτικο φόντο.

Ένα σκηνικό χωρίς πρωταγωνιστές.

Με φύλακά του τον πλάτανο, το σύμβολο της ελεύθερης κοινότητας.

Μιας κοινότητας που πάντα ταξίδευε και πάντα επέστρεφε.

Καλή αντάμωση λοιπόν και…

σας χαιρετάω τον πλάτανο…

Μια ληστεία στα Πάνω Σουδενά το 1880

Ληστές και βοσκοί στη Φθιώτιδα. Σχέδιο Ε. Ronjat

Στις 16 Δεκεμβρίου 1880 δημοσιεύτηκε στην αθηναϊκή εφημερίδα Παλιγγενεσία άρθρο για μια ληστεία που έγινε στο χωριό μας.

Εκείνη η εποχή ήταν η χειρότερη για την περιοχή του Ζαγορίου, με τις συνεχείς ληστείες, οι οποίες οδήγησαν στην μετανάστευση του 20% περίπου των Ζαγορισίων. Όπως φαίνεται και στο άρθρο, οι ληστρικές ομάδες ήταν πολυμελείς και διεξάγονταν πραγματικές μάχες μεταξύ των ληστών, από τη μια πλευρά, και των αποσπασμάτων που πλήρωναν οι Ζαγορίσιες κοινότητες, αλλά και η Οθωμανική διοίκηση, η οποία εγκαταστάθηκε στο Ζαγόρι έπειτα από την κατάργηση του προνομίου της αυτοδιοίκησης, το 1868.

Όσον αφορά τα σπίτια που αναφέρονται στο άρθρο:

Το σπίτι της Στασινής Λαμπρίδη είναι το σπίτι που ανήκει στον Παναγιώτη και τον Βασίλη Τσουμάνη.

Τα σπίτια των Τουρτούρη και Χατζή βρίσκονταν στο χώρο που σήμερα είναι χτισμένος ο στάβλος της Χρυσάνθης Παπιγκιώτη.

Η οικία Ματσίκα βρισκόταν πάνω από το σπίτι του Γκούστη, κάτω από τον ξενώνα Πρίμουλα.

Του Καραντάνη είναι το σπίτι της Λόπης, που ανήκει σήμερα στον Γιάννη Κυρλιγκίτση.

Οικία Ζαφείρη είναι το σπίτι που ανήκει σήμερα στο Σπύρο Παππά και τον Μάκη Καππά.

Το παντοπωλείο Βρανιαλή είναι, πιθανότατα, το παλιό παντοπωλείο του Τσιγαρά.

Η οικία Καψιώφα, ενδεχομένως να είναι το σπίτι της Ηλέκτρας ή το σπίτι «της Λεύκως», πιο πάνω.

Ακολουθεί το άρθρο:

«Τό ἀτυχές Ζαγόριον ἐξακολουθοῦσι νά ληστεύουσι οἱ Θυάμιδες Ὀθωμανοί. Τήν 28 παρελθόντος, περί τήν 10 ½ ὣραν τῆς ἡμέρας τουρκιστί, ἤ τήν 3 μ.μ., 70 λησταί, ὑπό τήν ἀρχηγίαν τοῦ Σταυράκη ἐκ Σέλλιανης καί τοῦ Μούχα ἐκ τοῦ τμήματος Παραμυθέας, εἰσέβαλλον εἰς τήν κώμην τοῦ Ζαγορίου Ἄνω Σουδενά, τήν γενέτειραν τοῦ Νεοφύτου Δούκα, Δόττου, Ἰωαννίδου, Λαζαρά, Τσαπάρα καί τοσούτων ἄλλων λογίων ἀνδρῶν καί διηυθήνθησαν κατ’ εὐθεῖαν πρός τήν σχολήν τῆς κώμης καί τήν ἐκκλησίαν, ἐπί σκοπῶ νά αἰχμαλωτίσωσιν τόν διδάσκαλον μετά πολλών πλουσιοπαίδων, ὡς καί πολλούς ἄλλους εὐπόρους οἰκοκυραίους, οὕς ἤλπιζαν νά εὕρωσιν ἐν τῇ πλατείᾳ τῆς ἐκκλησίας, καί εἷτα νά ἐξακολουθήσωσιν τήν λεηλασίαν τῆς κώμης. Ἀλλ’ ἀπέτυχον, διότι τό σχολεῖον ήτο κεκλεισμένον, ὡς καί ἡ ἐκκλησία, ἕνεκα τοῦ πρό ἡμισείας ὥρας λαβόντος χώραν ἐνταφιασμοῦ τῆς Στασινῆς Λαμπρίδου, μεθ’ ὅν ἄνδρες καί γυναῖκες κατά τό εἰωθός εἶχον μεταβῇ εἰς τήν οἰκίαν τῆς θανούσης πρός παρηγορίαν τῶν συγγενῶν. Οἱ λησταί ὡς ἐκ τούτου ἀπήντησαν δύο γέροντας καί ἤρξαντο χειρῶν ἀδίκων, ἀναγκάζοντες τόν ἕνα τούτων νά ὁδηγήσῃ τούτους εἰς τι παρακείμενον παντοπωλεῖον, τόν δ’ ἕτερον εἰς τήν οἰκίαν τοῦ προεστῶτος τοῦ χωρίου. Ἐπειδή δέ ἐπυροβολήθησαν ὑπό τινος δεκανέως τῆς χωροφυλακῆς καί φύλακος τῆς κώμης, ἄφησαν τούς γέροντας καί ἀντεπυροβόλησαν κατ’ ἐκείνου δίς καί εἷτα ἐπεδόθησαν εἰς τήν λεηλασίαν καί πυρπόλησιν τῶν οἰκιῶν. Οἱ ἐν τῇ οἰκία Λαμπρίδου συνηθροισμένοι χωρικοί, ἄμα ἤκουσαν τούς πυροβολισμούς, ἠννόησαν ὅτι λησταί εἰσήλασαν καί ἀθρόοι μετά 170 περίπου γυναικοπαίδων ἔτρεξαν και εἰσῆλθον εἰς τήν παρακειμένην μονήν τῆς Εὐαγγελιστρίας, ἧς ὁ περίβολος πολύ ὑψηλός καί ἰσχυρός καί οἱ πύλαι αὐτοῦ σιδηραῖ.

Οἱ λησταί ἐν τούτοις ἐπροχώρουν καί εὑρίσκοντες τάς οἰκίας κεκλεισμένας καί ἄνευ ἀνθρώπων ἐπυρπόλουν αὐτάς. Πρώτην προσέβαλον τήν οἰκίαν τοῦ μακαρίτου διδασκάλου Μ. Τουρτούρη, ἧς συνέτριψαν τάς θύρας, ἐλεηλάτησαν καί εἷτα ἐπυρπόλησαν. Ἐκ τῆς οἰκίας ταύτης τό πῦρ μετεδόθη καί εἰς τήν παρακειμένην, τήν τοῦ Χατσῆ, ἥτις καί αὐθωρεί ἐγένετο παρανάλωμα τοῦ πυρός, ἕνεκα τοῦ πνέοντος ἀνέμου. Κατόπιν ἐλεηλάτησαν ἐπί μίαν ὥραν τήν οἰκίαν Ματσίκα καί εἷτα ἐπυρπόλησαν αὐτήν. Ἐκείθεν ὥρμησαν ἐπί τῆς πτωχοτάτης οἰκίας Καραντάνη, εἰς ἥν εἶχον καταφύγει αἱ οἰκογένειαι τῶν τριῶν εἰρημένων οἰκιῶν. Ἡ οἰκοδέσποινα ἀνθίστατο καί δέν παρέδιδε τάς οἰκογενείας, κακοποιοῦσα ὅπως ηδύνατο τούς ληστάς, οἵτινες, ἱδόντες τήν ἀντίστασιν τῆς οἰκοδεσποίνης, ἔβαλον πῦρ εἰς τήν οἰκίαν, ἥτις καί ἡμιεκάη. Ἐκεῖθεν ἐπορεύθησαν εἰς τήν οἰκίαν τοῦ Κ. Ζαφείρη, ἀφ’ ἧς ἀφήρεσαν πλεῖστα πράγματα. Εἷτα ἐλεηλάτησαν τό παντοπωλεῖον Βρανιαλῆ καί ἐξηνάγκασαν αυτόν νά τούς ὁδηγήσῃ εἰς τάς εὐπορωτέρας τῆς κώμης οἰκίας, ἀλλά μόνον τήν τοῦ Καψώφα προσέβαλον καί ἐλεηλάτησαν, ἀφαιρέσαντες καί τήν ἡμίονον αὑτού, ἐφ’ ἧς ἐφόρτωσαν τά πολύτιμα πράγματα, ἅτινα εἶχον συνάξει. Ἐν τῶ μεταξύ τούτῳ εἰδοποιηθέντες οἱ φύλακες τῶν κωμῶν Κάτω Σουδενῶν καί Τσερβαρίου, ἔσπευσαν καί κατέλαβον τό ὕψωμα τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ καί ἐπυροβόλουν τούς ληστάς. Τότε ἐξῆλθον καί οἱ ἀγροφύλακες τῆς κώμης ἐκ τῆς μονῆς Εὐαγγελιστρίας, εἰς ἥν εἶχον εἰσέλθει πρός ἄμυναν τῶν γυναικοπαίδων, καί ἤρξαντο νά πυροβολῶσι τούς ληστάς, ἀφ’ ἑτέρου ἐκ τῆς κώμης Βείτσης καί ὁ ἐκεί παρατυχών φιλότιμος Χασάν ἐφέντης ἐπί κεφαλῆς 12 ἀνδρῶν καί προσέβαλεν ἐκ τῶν νώτων τούς ληστάς, τρέψας αὐτούς εἰς φυγήν καί σώσας οὕτω τήν κώμην τῆς περαιτέρω καταστροφῆς. Οἱ κακοῦργοι μεθ’ ἑνός αἰχμαλώτου ἔλαβον τήν εἰς Δοβράν ἅγουσαν, ἀλλ’ ἐν Δοβρᾷ ἐπυροβολήθησαν ὑπό τῶν φυλάκων τῆς κώμης ταύτης, οἵτινες ἐπλήγωσαν καιρίως ἕνα τῶν ληστῶν, βιασθέντων ν’ ἀφήσωσι τόν αἰχμάλωτον. Ἐκείθεν κατῆλθον εἰς τήν πεδιάδα καί ἐπορεύθησαν εἰς τήν πλησίον τῆς γέφυρας Ραΐκου μονήν τῆς Παληουρῆς, ἧς ὁ ἡγούμενος εἰδοποίησεν ἀμέσως τόν ἐν τῇ εἰρημένῃ γεφύρᾳ σταθμεύοντα στρατόν, ὅστις προσέβαλεν αὐτούς, καί ἕνα μέν ἐφόνευσαν, ἕνα δέ συνέλαβον ζῶντα καί ὡδήγησαν ἐνταῦθα, καί νά ἵδομεν τί ἐξαχθήσεται ἐκ τῆς ἀνακρίσεως, ἥτις ἤρξατο ἤδη».

Η "καστρόπορτα" της Ευαγγελίστριας 

 .

Από την κοπή της πίτας

Και του χρόνου!!!

Το Σάββατο η κοπή της πίτας

Αυτό το Σάββατο θα πραγματοποιηθεί στη Λαμπριάδειο το χειμωνιάτικο ραντεβού των Πανωσουδενιωτών.

Καλή αντάμωση!

Κρασομηλιά

«Κρασομηλιά» ονομάζεται ο νέος δίσκος του Δημήτρη Υφαντή.

Μέσα στην «δισκογραφική ανομβρία» των τελευταίων ετών, ο δίσκος αυτός ξεχωρίζει, με τη δημιουργικότητα και την ευαισθησία του Ηπειρώτη τραγουδοποιού, που στιχουργεί, συνθέτει και ερμηνεύει.

Κάποια από τα τραγούδια είχαμε τη χαρά να τα ακούσουμε στη συναυλία που έγινε στο χωριό μας, τον Αύγουστο του 2012.

Ο Παντελής Θαλασσινός, ο Γιάννης Κότσιρας και τα Υπόγεια Ρεύματα συμμετέχουν φιλικά σε τρία τραγούδια του δίσκου.

Ο δράκοντας

Ζούσε στης γης τα τάρταρα ένα μεγάλο φίδι,

που κάθε χρόνο μέτραγε τα λέπια του κορμιού του.

Χίλια τα βγάζει της ουράς, χίλια του κεφαλιού του.

Μα αλίμονο! Στην πλάτη του κατάρα κουβαλούσε:

δυο δυνατά σπαθόφτερα, που χρόνο με το χρόνο

μεγάλωναν και την καρδιά του γέμιζαν με πόνο.

«Ντροπή εγώ της ράτσας μου, να κουβαλάω φτερούγες,

που θα ‘πρεπε να σέρνεται στο χώμα η κοιλιά μου.

Χίλια είναι τα βάσανα, χίλια τα δάκρυά μου!»

Κι άρχισε τότε να τρυπάει με ορμή της γης τα σπλάχνα,

να πέσει, ν’ αποκοιμηθεί και να καλοπεθάνει.

Σεισμός μεγάλος γίνηκε κι ο ουρανός εφάνη

Κι ένιωσε στις φολίδες του τη ζεστασιά του ήλιου.

Σε χρώματα κι αρώματα ο Κόσμος κολυμπούσε.

Κι άκουσε τότε μια φωνή, που τον παρακαλούσε:

«Χτύπα, καλέ μου, τα φτερά κι ζύγωσε τ’ αστέρια.

Δεν είσαι φίδι, να μετράς τα λέπια του κορμιού σου,

χίλια να βγάζεις της ουράς, χίλια ου κεφαλιού σου.

Δεν είσαι όσα σ’ έμαθαν οι άλλοι να νομίζεις,

πως, τάχα, το ‘χει η μοίρα σου να σέρνεις την κοιλιά σου.

Είσαι θεριό και δράκοντας κι άπλωσε τα φτερά σου!»

Ο μπερντές

Στον μπερντέ μια σκιά η καρδιά μου να ρίχνει,

με κουρέλια στρωμένη, η ζωή μου πεσμένη παράγκα.

Πίσω απ’ τ’ άσπρο πανί δεν με βλέπουν που κλαίω.

Πόσα χρόνια ακόμα θα μας κλείνουν το στόμα τα φράγκα;

Στα ταμείο μετρούν τις ψυχές σαν κοπάδια.

Εισιτήρια πόσα, μετρημένα τα γρόσια, κλεμμένα.

Αγοράζουν το δίκιο με παράδες οι αγάδες.

Το σεράι δεν πέφτει και γυρεύει έναν κλέφτη: εμένα…

Αχ ψυχούλα μου, αχ καρδούλα μου,

στην καμπούρα μου όλο το κρίμα.

Δεν φοβήθηκα στην αγκάλη σου,

στον μπερντέ τους να παίζω το θύμα.

.

Η καταγωγή και το νόημα του εθίμου της βασιλόπιτας

Βασιλόπιτα από την Κοκκινόραχη Αρκαδίας

Το 362 ο αυτοκράτορας Ιουλιανός κήρυξε τον πόλεμο στην Περσία και πέρασε με τον στρατό του από την Καισάρεια. Τότε διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά θα τα έπαιρνε επιστρέφοντας για την Κωνσταντινούπολη. Ετσι, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να δώσουν ό,τι είχε ο καθένας χρυσαφικά, νομίσματα κ.λπ. Όμως ο Ιουλιανός σκοτώθηκε άδοξα σε μια μάχη στον πόλεμο με τους Πέρσες. Τότε ο Αγιος Βασίλειος έδωσε εντολή και από τα μαζεμένα χρυσαφικά τα μισά να δοθούν στους φτωχούς, ένα μικρό μέρος κράτησε για τις ανάγκες των ιδρυμάτων της Βασιλειάδας, και τα υπόλοιπα τα μοίρασε στους κατοίκους με έναν πρωτότυπο τρόπο: Έδωσε εντολή να ζυμώσουν ψωμιά και σε κάθε ψωμί, έβαλε από ένα νόμισμα ή χρυσαφικό μέσα, κατόπιν τα μοίρασε στα σπίτια. Έτσι, τρώγοντας οι κάτοικοι τα ψωμιά, όλο και κάτι έβρισκαν μέσα. Έτσι, γεννήθηκε το έθιμο της πίτας που ονομάσθηκε βασιλόπιτα.

Βασιλόπιτα σημαίνει να μοιραζόμαστε.  Όλοι ανεξαιρέτως.

Κι επειδή ο Βασίλειος δεν έχει καμιά σχέση με το χοντρό ξωτικό της Coca-Cola, παραθέτουμε κείμενα για το πραγματικό νόημα του εθίμου που είναι να «μετ-έχεις» και όχι να «κατ-έχεις»:

«Ποιος είναι πλεονέκτης; Όποιος δεν περιορίζεται στα απαραίτητα.

Ποιος άρπαγας; Εκείνος που αφαιρεί την περιουσία των άλλων.

Εσύ δεν είσαι πλεονέκτης; Δεν είσαι άρπαγας; Δεν κρατάς για τον εαυτό σου όσα σου δόθηκαν για να τα διαχειρισθείς προς όφελος όλων; Αυτός που γδύνει τον ντυμένο θα ονομαστεί λωποδύτης αλλά αυτός που δεν ντύνει τον γυμνό μήπως δεν αξίζει αυτή την ονομασία;

Το ψωμί που αποθηκεύεις είναι του πεινασμένου, τα ρούχα που συσσωρεύεις είναι του γυμνού, τα παπούτσια που τα ‘χεις και σαπίζουν είναι του ξυπόλυτου, τα λεφτά που θάβεις, για να μη στα κλέψουν, είναι του φτωχού. Είναι τόσοι αυτοί που αδικείς όσοι αυτοί που θα μπορούσες να βοηθήσεις».

Μεγάλου Βασιλείου, Προς τους πλουτούντας

Προσθήκη λεζάντας

 «Λοιπὸν μὴν ἰσχυριστεῖς ποτὲ ὅτι “τὰ δικά μου ξοδεύω καὶ μὲ τὴν περιουσία μου διασκεδάζω”. Δὲν διασκεδάζεις μὲ τὴν περιουσία σου, ἀλλὰ μὲ ἀγαθὰ ποὺ ἀνήκουν στοὺς ἄλλους. Λέω ὅτι ἀνήκουν στοὺς ἄλλους, ἐπειδὴ σὺ θέλεις νὰ στερηθεῖς τὴν ὠφέλεια ποὺ μποροῦσες νὰ ἔχεις ἀπὸ τὴν καλὴ χρήση τους. Ἐπειδή, κατὰ βάθος, δικά σου θέλει ὁ Θεὸς νὰ εἶναι τὰ ἀγαθὰ ποὺ σοῦ ἐμπιστεύθηκε γιὰ λογαριασμὸ τῶν ἀδελφῶν σου. Γίνονται πραγματικὰ δικά σου τὰ ξένα, ἂν τὰ ξοδέψεις χάριν τῶν ἄλλων. Ἄν, ἀντίθετα, τὰ ξοδέψεις ἀλύπητα χάριν τοῦ ἑαυτοῦ σου, τότε ἀποξενώνεσαι ἀπὸ τὰ δικά σου.

…Κοινὰ εἶναι, δικά σου καὶ τοῦ συνανθρώπου σου, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι κοινὸς ὁ ἥλιος καὶ ὁ ἀέρας καὶ ἡ γῆ καὶ ὅλα τὰ ἄλλα φυσικὰ ἀγαθά».

Ιωάννης Χρυσόστομος

"Ἀργόσχολη καὶ πλεονεκτικὴ εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ τοκιστῆ. Δὲ γνωρίζει αὐτὸς τοὺς κόπους τῆς γεωργίας οὔτε τὴν ἐφευρετικότητα τοῦ ἐμπορίου. Ἀντίθετα, ὁ τοκιστὴς κάθεται στὸν ἴδιο πάντοτε τόπο, μέσα στὸ σπίτι του, και μεγαλώνει τὰ θρεφτάρια τῆς κερδοσκοπίας.

Ἄσπαρτα κι ἀκαλλιέργητα θέλει τὰ πάντα γι’ αὐτὸν νὰ φυτρώνουν.

Γι’  ἀλέτρι ἔχει τὴν πέννα. Γιὰ χωράφι, τὸ χαρτί. Γιὰ σπόρο, τὸ μελάνι. Γιὰ βροχή, τὸν χρόνο, ποὺ τοῦ πολλαπλασιάζει ἀθόρυβα τοὺς τόκους τῶν χρημάτων. Δρεπάνι του εἶναι ἡ δικαστικὴ ἀπαίτηση τοῦ χρέους, ἁλώνι, τὸ σπίτι του, ὅπου λιανίζει τὶς περιουσίες τῶν ἀναγκεμένων ἀνθρώπων. Ὁλωνῶν τ’ ἀγαθὰ τὰ βλέπει δικά του.  Εὔχεται στοὺς ἀνθρώπους ἀνάγκες καὶ συμφορές, γιὰ νὰ τρέξουν ὑποχρεωτικὰ νὰ δανειστοῦν ἀπ’ αὐτόν. Μισεῖ τοὺς αὐτάρκεις καὶ ὅσους δὲν ἔχουν δανειστεῖ ἀπ’ αὐτόν τοὺς θεωρεῖ ἐχθρούς του.

Συχνάζει στὰ δικαστήρια, γιὰ ν’ ἀνακαλύψει κάποιον ποὺ τὸν πιέζουν οἱ δανειστὲς καὶ ἀκολουθεῖ τοὺς φοροεισπράκτορες, ὅπως τὰ κοράκια τοὺς στρατοὺς ποὺ διεξάγουν πόλεμο. Κουβαλάει παντοῦ τὸ κομπόδεμα καὶ σὰν δόλωμα τὸ δείχνει σ’ ἐκείνους ποὺ τοὺς πνίγει ἡ ἀνάγκη, ὥστε, ἀνοίγοντας γι’ αὐτὸ τὸ στόμα, νὰ καταπιοῦν μαζὶ μ’ αὐτὸ καὶ τὸ ἀγκίστρι τοῦ τόκου".

Γρηγορίου Νύσσης, Κατά τοκιζόντων